Τρίτη 3 Μαρτίου 2009

ΠΩΣ ΞΕΠΕΡΑΣΤΗΚΕ Η ΚΡΙΣΗ ΤΟΥ 29

.
Για να μελετήσουμε την κρίση του 2009 ,όλοι αναζητούμε τη μαγική συνταγή του ξεπεράσματος της κρίσης του 29
.
Η άποψη που κυριαρχεί για αυτήν την συνταγή είναι: Κεϋνσιανισμός ,η με άλλα λόγια κρατική παρέμβαση.
.
Και η λύση για τη σημερινή κρίση: Νεο-Κεϋνσιανισμός ,η με άλλα λόγια νεοφιλελεύθερη κρατική παρέμβαση.
.
Αν ζούσε ο Μάρξ στις μέρες μας, πιστεύω θα έδινε μια διαφορετική απάντηση. Τόσο για την συνταγή του ξεπεράσματος της κρίσης του 29, όσο και για την αντίστοιχη της σημερινής κρίσης.
.
Ο σημαντικότερος κριτικός της πολιτικής οικονομίας του καπιταλισμού, μελετώντας την πρωτοφανή ,για την εποχή του, βιομηχανική και αγροτική ανάπτυξη κατέληξε στο εξής συμπέρασμα.
.
"Και όσο περισσότερο μια χώρα , όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Βόρειας Αμερικής , ξεκινάει από τη βιομηχανία σαν το φόντο της ανάπτυξής της , τόσο πιο γρήγορο αυτό το προτσές της καταστροφής .(σημ. δική μου ,ο Μαρξ αναφέρεται στην καταστροφή της γονιμότητας της γής) Επομένως η κεφαλαιοκρατική παραγωγή αναπτύσσει μόνο την τεχνική και το συνδυασμό του κοινωνικού προτσές της παραγωγής , υποσκάπτοντας ταυτόχρονα τις πηγές απ' όπου αναβρύζει κάθε πλούτος: τη γη και τον εργάτη."(Κεφάλαιο, τόμος πρώτος, σ.523. Σύγχρονη εποχή)
.
Από την εκτίμηση αυτή του Μάρξ βγαίνει το συμπέρασμα πως οι μόνες πλουτοπαραγωγικές πηγές μιας κοινωνίας είναι η γη ,( με την πλατύτερη έννοια η φύση) , και η εργασία.
.
Η μείωση της παραγωγικότητας αυτών των πηγών πλούτου , αποτέλεσε την αιτία της κρίσης του 29.
.
Η μείωση της παραγωγικότητας της γης , (έλλειψη τροφίμων , μεταλλευμάτων) και η μείωση της παραγωγικότητας της εργασίας (κατακόρυφη αύξηση της ανεργίας),οδήγησαν στην κρίση του 29.
.
Το τραπεζικό κραχ δεν ήταν η αιτία ήταν η συνέπεια της κρίσης στην πραγματική οικονομία,για τους λόγους που προαναφέραμε.
.
Επιβεβαίωση αυτού του σκεπτικού αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο ξεπεράστηκε η κρίση του 29. Όλοι σήμερα ξέρουμε πως τη λύση στην κρίση του 29 δεν την έδωσε ούτε ο Κεϋνς ,ούτε ο Β΄παγκόσμιος πόλεμος.
.
Την λύση την έδωσαν οι δύο μεγάλες μεταπολεμικές τεχνολογικές επαναστάσεις. 1. Η πράσινη επανάσταση ,που με την ανακάλυψη των λιπασμάτων και φαρμάκων αύξησε κατακόρυφα την παραγωγικότητα της γης Και 2. η γκρι επανάσταση , που με την ανακάλυψη και ανάπτυξη της μηχανής εσωτερικής καύσης , αύξησε κατακόρυφα την παραγωγικότητα της εργασίας.
.
Το αξιοπρόσεκτο στο παραπάνω απόσπασμα από του Κεφάλαιο του Μάρξ είναι , ότι προφήτευσε τη χώρα από όπου θα ξεκινούσαν αυτές οι κρίσεις. Τις Η.Π.Α. Είναι τυχαίο άραγε ότι και η κρίση του 29 και η σημερινή κρίση ξεκίνησαν από τις Η.Π.Α.;
.
Στην κρίση του 2009 παρατηρούνται τα ίδια φαινόμενα. Μειωμένη παραγωγικότητα της γης , εξ 'αιτίας της οικολογικής καταστροφής , που εκδηλώνεται με ,την έλλειψη τροφίμων ,ενέργειας, και μεταλλευμάτων. Αλλά και μειωμένη παραγωγικότητα της εργασίας που εμφανίζεται με την αύξηση της ανεργίας.
.
Και για την σημερινή κρίση δεν μπορεί να αποτελεί αιτία η τραπεζική κρίση. Η κρίση των τραπεζών είναι το σύμπτωμα της κρίσης στην πραγματική οικονομία.
.
Και η κρίση στην πραγματική οικονομία οφείλεται στην καταλήστευση της παραγωγικότητας της γης,και της παραγωγικότητας της εργασίας. Των μοναδικών πηγών πλούτου όλων των κοινωνιών ,όπως μας διδάσκει ο Μάρξ. Η ΄σημερινή έλλειψη τροφίμων, ενέργειας και ορυκτών, αποτέλεσμα μιας οικολογικής καταστροφής , και η αυξανόμενη ανεργία αποτελούν τα συμπτώματα αυτής της καταλήστευσης.
.
Την λύση σήμερα δεν μπορεί να μας τη δώσει ο Κεϋνς. Τη λύση μπορούν να μας την δώσουν και πάλι δύο νέες τεχνολογικές επαναστάσεις.
.
1.Μια νέα πράσινη επανάσταση , για την αύξηση της παραγωγικότητας της φύσης.
.
2.Μια νέα τεχνολογική επανάσταση για την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας.

16 σχόλια:

  1. Κάτι που συγκεντρώνεται στον άνθρωπο... η επανάσταση της παργωγικότητας της φύσης του ανρθρώπου... που είναι η φαντασία του.
    Χωρίς ανθρωπιστική επανάσταση δεν γίνεται τίποτα...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Επανάσταση στο γραμμικό τρόπο σκέψεις...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Αγαπητή μου Σύσσι...
    Την ανθρωπιστική επανάσταση τη δοκιμάσαμε στην Κίνα με τη μορφή της πολιτιστικής επανάστασης και είδαμε που κατέλειξε.
    Φαίνεται πως δεν συμφωνείς με την θέση του Μάρξ ότι "Το κοινωνικό Είναι δημιουργεί τη συνείδηση και όχι η συνείδηση το κοινωνικό Είναι"

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ο Μαραξ δεν το είπε έτσι, είπε ότι η οικονομική βάση είναι προταρχική.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Αλληλοεπηρεάζονται ναι:
    Αλλά η αντικειμενική πραγματικότητα παίζει καθοριστικό ρόλο.
    Το χρήμα δημιούργησε τη λατρεία του χρήματος, και όχι το αντίστροφο.
    Βέβαια το ένα επηρεάζει το άλλο στη συνέχεια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Η αντικειμενική πραγματικότητα παίζει καθοριστικό ρόλο στο επίπεδο της κοινωνίας στο επίπεδο του ανθρώπου όμως όχι. Ας πούμε ήταν λάθος που στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης προσπαθούσαν να θεσπίσουν υλιστική ηθική...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Πάρα πολύ καλή η ανάλυσή σου και φυσικά πολύ σωστά τα λέει ο Μαρξ. Επειδή όμως από τότε μέχρι σήμερα οι εποχές άλλαξαν δραματικά και καινούριες συνισταμένες πήραν θέση στο παιχνίδι, εύλογο είναι να μπήκαν και καινούρια ερωτήματα.
    Μεταξύ των δύο επαναστάσεων που αναζητάμε, εκείνη που φοβάμαι περισσότερο είναι η πρώτη. Η λεγόμενη πράσινη. Κι αυτό γιατί δεν ξέρω κατά πόσο θα μπορεί να είναι πράσινη πια μια ακόμα επανάσταση που θα έχει για ζητούμενο την αύξηση της παραγωγικότητας της φύσης. Τι μέσα θα επιστρατευτούν για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο; Έγινε μια φορά και μας έβγαλε από το αδιέξοδο. Όχι χωρίς παρεμβάσεις όμως στην ίδια τη φύση και στην ποιότητα του πλούτου της. Κι αναρωτιέμαι πόσες ακόμα παρεμβάσεις μπορεί να ανεχτεί η φύση χωρίς το αποτέλεσμα που επιζητούμε να πάψει να είναι πια το επιθυμητό; Διότι αν μεταλλαχθεί αυτός ο πλούτος, την αφθονία του οποίου επιθυμούμε μετά μανίας, μήπως το πισωγύρισμα θα είναι μεγαλύτερο από όσο εκείνο στο οποίο μας οδήγησε η απλή μείωσή του;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. @Φθα.
    Μιλάμε για μια πράσινη επανάσταση που αυξάνει την παραγωγικότητα της γής και συγρόνως την γονιμότητά της.
    Σε αντίθετη με την προηγούμενη που αύξησε την παραγωγικότητα της γης ,αλλά σε βάρος της γονιμότητας της γης.
    Και τα λέει αυτά κάποιος που τα δοκίμασε με επιτυχία στην πράξη.
    Η γνώση υπάρχει , αλλά "είναι πολά τα λεφτά Αρη" .
    Θίγονται τεράστια συμφέροντα γιαυτό και διώκεται σαν "κόκκινο πανί"
    Ο πατέρας της χημικής γεωργίας Λίμπιχ μας είχε προειδοποιησει να πάρουμε τα μέτρα μας.
    Η Γεωπονική επιστήμη όμως που ελέγχεται από τα μεγάλα μονοπώλια τον αγνόησε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. @Fraktal: Καλώς ήρθες στο "φτωχικό" μου.
    Ελπίζω να τα μπορέσουμε να τα πούμε.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Για να μειωθεί η παραγωγικότητα της γής και της εργασίας πρέπει να μειωθεί η ζήτηση. Δηλαδή να μην υπάρχει διαθέσιμο εισόδημα στους καταναλωτές. Στην περίπτωση αυτή οι καπιταλιστές παύουν να επενδύουν στην ανάπτυξη της τεχνολογίας που βελτιώνει την παραγωγικότητα της εργασίας. Το πρόβλημα δημιουργήθηκε από την υπερβάλλουσα ζήτηση λόγω του άμετρου δανεισμού.Η αυξημένη ζήτηση οδήγησε τις τιμές προς τα πάνω .Οι πρώτες ύλες ανέβηκαν σε δυσθεώρητα ύψη, και οι καταναλωτές θα έπρεπε να δανείζονται όλο και περισσότερο για να καταναλώσουν τα ίδια προιόντα. Η αδυναμία εξυπηρέτησης των δανείων και η αδυναμία χορήγησης νεων ήταν το τέλος. Η ζήτηση κατέρρευσε και έχουμε αυτό που ο Μάρξ ονόμαζε κρίση υπερπαραγωγής. Τεράστιο στοκ εμπορευμάτων απούλητα (αυτοκίνητα κλπ). Πρέπει λοιπον να αναταχθεί η ζήτηση με την ενίσχυση της καταναλωτικής δυνατότητας των μαζών. Αυτό θα φέρει επενδύσεις και αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας . Οι τεχνολογικές επαναστάσεις που περιγράφεις δεν γίνονται εν κενώ.Πρέπει να υπάρχει ζήτηση για τα προιόντα και διαθέσιμο εισόδημα για να τα αγοράσει κανένας καθώς και προσδοκία κέρδους από αυτόν που επενδύει για την ανάπτυξη αυτών των τεχνολογιών.Αυτή την στιγμή μόνο το κράτος μπορεί να το κάνει.Δεν πιστεύω ότι υπάρχει αυτή την στιγμή έλλειψη προιόντων. Οι τιμές έχουν καταρρεύσει και ιδιαίτερα οι τιμές των πρώτων υλών και των τροφίμων. Οι τιμές σίτου, ρυζιού, πετρελαίου βιομηχανικών ορυκτών και μετάλλων είναι στο 25% της αξίας που είχαν το 2007-2008. Αντίθετα έχουμε κρίση υπερπαραγωγής. Τεράστιο στοκ προιόντων που κανείς δεν μπορεί να αγοράσει λόγω έλλειψης εισοδήματος.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Σαράκι, δηλαδή επιβεβαίωση του "Κεφαλαίου" του Μαρξ. Οι κρήσεις του καπιταλισμού είναι κυκλικές...
    Μεγάλη όμως ευκαιρία να περάσει η κοινωνία σε ένα καινούργιο στάδιο της λογικής κατανάλωσης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. @Σύσσι... το καλητεχνικό μου
    Το "ΚΕΦΑΛΑΙΟ" είναι η σημαντικότερη ανάλυση του καπιταλισμού που έχει υπάρξει.Να το ξαναμελετήσουμε και ιδιαίτερα κατω από το βάρος της κρίσης που ζούμε. Η κατανάλωση στη νέα φάση μετά την κρίση πρέπει όντως να εκλογικευτεί και προσαρμοσθεί στις πραγματικές ανάγκες των ανθρώπων. Η νίκη πρέπει να κερδηθεί όπως έλεγε και ο Γκράμσι πρώτα στο εποικοδόμημα , στη κρατούσα κουλτούρα και λογική της κατανάλωσης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. @ ΤΟ ΣΑΡΑΚΙ:
    Δεν είναι σωστή ο άποψη ότι η παραγωγικότητα της γης και της εργασίας εξαρτώνται από τη ζήτηση.
    Εξαρτώνται από αντικειμενικούς υλικούς παράγοντες που δεν έχουν καμία σχέση με τη ζήτηση.
    Παράδειγμα με τα τρόφιμα.Ενώ πεθαίνουν εκατομύρια ανθρωποι από την πείνα στον πλανήτη,
    ,άρα υπάρχει τρομερή ζήτηση,η παραγωγικότητα της γής σύμφωνα με εκτιμήσεις του FAO,είναι μειωμένη.
    Η θεωρία της προσφοράς και της ζήτησης είναι κατασκεύσμα της αστών οικονομολόγων, και δεν έχει καμιά σχέση με τον Μαρξισμό.
    Οι τιμές των σιτηρών δεν μειώθηκαν επειδή μειώθηκε η ζήτηση,(όταν πεθαίνουν τόσα εκατομύρια),αλλά γιατί παίζονται χρηματιστηριακά παιχνίδια μέσα από τα οποία διακινούνται τα σιτηρά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. O Μαρξισμός αυτό ακριβώς ανέλυσε ,πως δηλαδή ο νόμος της προσφοράς και της ζήτησης οδηγούν τελικά σε εκτρωματικές καταστάσεις. Βεβαίως και υπάρχει τεράστια ζήτηση για τρόφιμα αφού ο μισός πλανήτης πεινά. Αυτό που δεν υπάρχει είναι διαθέσιμο εισόδημα γαι την απόκτησή τους.
    Η υπερεκμετάλλευση της εργασίας στις αναπτυσσόμενες χώρες αφήνει στους εργαζόμενους ελάχιστα. Αυτή άλλωστε είναι και η κεντρική αντίφαση του καπιταλισμού. Ενώ υπερπαράγει εκμεταλλευόμενος την υπεραξία της εργασίας δεν έχει που να πουλήσει αφού η εμετάλλευση των εργαζομένων δεν τους αφήνει διαθέσιμο εισόδημα. Τότε έρχεται η τράπεζα και τους δίνει δάνειο και συνεχίζεται για λίγο το παιχνίδι . Οταν πλέον και τα δάνεια δεν μπορούν να πληρωθούν έρχεται η κρίση και εμφνίζεται το παράδοξο να υπάχει υπερπαραγωγή χωρίς αυτή να μπορεί να διατεθεί. Ο Μαρξ σαφώς και δέχεται τον νόμο της προσφοράς και ζήτησης του καπιταλισμού. Χωρίς αυτόν δεν υπάρχει Καπιταλισμός. Αυτό που προσθέτει είναι η ανάλυση για το που τελικά οδηγεί αυτός ο νόμος. Το ρύζι υπάρχει ,το καλαμπόκι υπάρχει οι πρώτες ύλες ύλες υπάρχουν ,η τεχνολογία είναι εδώ ,δεν απέδρασε η ζήτηση υπάρχει λοιπόν αφού τόσοι άνθρωποι πεινούν.Αυτό που δεν υπάρχει είναι το χρήμα για να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους. Και το χρήμα αυτό είναι το δικό τους χρήμα που βρίσκεται στα χέρια των τραπεζιτών , καπιταλιστών κλπ.Η παραγωγικότητα τώρα της εργασίας στην αγροτική οικονομία των αναπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών είναι πολύ υψηλή και αυτό φαίνεται από το γεγονός ότι οι ΗΠΑ έχουν μόνο 2% αγρότες και έχουν στα χέρια τους το 25% περίπου της παγκόσμιας αγροτικής παραγωγής. Σε καπιταλιστικές συνθήκες το να λέμε περί αύξησης της παραγωγικότητας συνήθως αυτό μεταφράζεται σε αύξηση της εκμετάλλευσης της εργασίας σε μεγαλύτερη δηλαδή υπεραξία και μεγαλύτερα κέρδη για τον καπιταλιστή.Η επένδυση σε τεχνολογία από τον καπιταλιστή γίνεται μόνο αν προσδοκά υπερκέρδη. Τώρα η άνοδος των τιμών των τροφίμων στα χρηματιστήρια προήλθε από το γεγονός ότι η μεγάλη ζήτηση για τρόφιμα οδήγησε τους καπιταλιστές στην αγορά πολλών συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης. Στην ουσία αγόρασαν δύο και τρείς φορές την μελλοντική παραγωγή τροφίμων. Η ζήτηση για τίτλους μελλοντικής εκπλήρωσης εκτόξευσε τις τιμές και την πλήρωσαν οι αναπτυσσόμενες χώρες.

    ΑπάντησηΔιαγραφή